►  Düşünüyorsan varsın. Başkalarını düşünüyorsan insansın. Çok  bilen  az düşünürse çok yanılır.
İnsanın aklı  düşüncesiyle  doğru  orantılıdır.
 
►  İnsanın başına gelen bütün kötülüklerin temel sebebi düşünmemektir.  Aslında  düşünmemek bir kusur  veya ihmal   değil  bir suçtur.  Hatta,  düşünmemek ve aklını  kullanmamak  bir  insanın  işleyebileceği  en  büyük   suçlardandır.  Ne  tuhaftır ki,  düşünmeyenler  aslında  Devletin  düşmanları olmalarına rağmen,  cezalarını  Devlet  vermez,  ama  Allah CC  verir.  Düşünmemek  “pasif saldırı”dır.   Allah’ ın  CC  emrine muhalefettir. Düşünmemek akıl nimetine nankörlük etmektir. Düşünmeyenler bilgiyi,   haber  ve  veriyi  işleyip kullanamazlar.  Düşünmeyenler, parazitik canlılardır,  müzmin cahiller   ve  kötü niyetlilerin suç ortaklarıdır.    Düşünmemek  ilmi  yok  eder.     Toplumları  ve   devletleri  düşmanlar  değil  düşünmeyenler  yıkar.

 “Allah'ın izni olmadan hiç kimse inanamaz.   O  , akıllarını kullanmayanları inkâr bataklığında bırakır,   onları  murdar (inkârcı) hor  ve rezil  kılar.”  (Yunus  suresi, 109)
 
“(Resûlüm!) Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir. “  (Araf, 199)
 
►  Düşünmek bilgiyi işlemek demektir.  İlme  açılan kapıdır.  Bu yetenek çok çalışarak,  sabırla  ve uzun zamanda elde edilen bir özelliktir.   Çalışmayan insanlarda bulunmaz. Sabırsız insanlarda da.  Düşünme sayesinde,  gözlem ile, okuyarak ve  dinleyerek elde edilen  veriler doğrulanır, ayıklanır,  temizlenir,  karşılaştırılır, ayrıştırılır, birleştirilir,  faydalı, kullanılabilir, uygulanabilir ve öğretilebilir hale gelir.   Aynen  bir  fabrikada ham maddelerin işlenerek  faydalı ürünlere dönüşmesi gibi.  Düşünme yeteneği olmazsa  ne kadar bilgi olursa olsun  faydalı sonuçlar alınamaz.  Yanılmak, hatalar ve haksızlıklar yapmak kaçınılmazdır. Yenilik  yapılamaz,  bilim,  ilim,   gelişme ve  ilerleme olmaz,   tutuculuk,    geri  kalmak  ve   düşmanların işgaline uğramak   mukadderdir.  İnsanların  çoğu  düşünmedikleri  için,  düşünmek  onlara   zor,  lüzumsuz,  saçma,  faydasız  ve  anlamsız  gelir.  Bu  yüzden   geri kalmış   toplumlarda  düşünen  ve  fikir  üreten  insanların  sayısı    çok  azdır.  Düşünmeyen insanlar  Allahın CC  ayetlerini  anlayamaz,  düşünmeyenlerden  ne  öğrenci  ne  muallim  olur,  ne   evliya, ne  mürid   ne de  gerçek bir  müslüman.  
 
- İbn Abbas ve Ebu’d-Derda’  (RA)  dan  “Bir saat tefekkür altmış yıl ibadetten hayırlıdır.” bilgisi rivayet edilmiştir.   (bk. Aliyyu’l-Kārî, Esrâru’l-Merfû‘a, 175; Aclûnî, 1/310).
 
“O akıl sahipleri, ayakta dururken, otururken ve yanları üzerine yatarken dâimâ Allah’ı zikrederler; göklerin ve yerin yaratılışını  tefekkür ederler ve: “Rabbimiz! Sen bunları boşuna yaratmadın. Sen bütün eksik sıfatlardan uzaksın. Bizi cehennem azabından koru!” derler.”(Al-i İmran,  191)
 
Ömer b. Abdülaziz (Rahm. A) şöyle demiştir:  “Allah -azze ve celle- Hazretleri’ni zikrederek konuşmak çok güzel bir davranıştır. Allah’ın nimetleri üzerinde tefekkür etmek ise ibâdetlerin en faziletlisidir.”
 
Âmir b. Abdi Kays  (Rahm. A) demiştir  ki:“Nebiyy-i Ekrem (s.a.s.)’in ashâbından bir değil, iki değil, üç değil, pek çok kişiden işittim, şöyle buyuruyorlardı: «İmanın ışığı veya imanın nûru tefekkürdür.»” (bk. İbnKesîr, Tefsîru’l-Kur’ân, I, 438)
 
►  Kur’an da düşünme, tefekkür  ve  akletme,  üzerinde en çok durulan ve emredilen bir  husustur. Çünkü ancak bu sayede olaylar, kavramlar,  haberler ve bilgiler doğru bir şekilde anlaşılıp değerlendirilebilir.   Hayatın manası ve gayesi,   Yaratıcın  varlığı,  mesajı  ve  talimatları  anlaşılabilir.
Günümüzdeki bir çok toplumun ve özellikle Müslümanların en önde gelen problemi işte bu düşünme yeteneğindeki yetersizliktir. Bu  sebepten,  bir çok  kişi  hala,  günümüzdeki   problemlerin çözümünü  600-1000 yıl önce  yazılmış  kitaplarda  aramaktadır.   Halbuki  bu kitaplarda  doğru bilgiler  bulunmakla  beraber  bunlar   o zamanın şartlarına,    insanlarına  ve  toplumlarına göre işlenmiş  durumdadır.
     Sadece,  zamandan  ve  mekandan   münezzeh  olan  Allah CC  ın  bildirdiği  kurallar  ve  hükümler  zamanla  değişmez.   Kul  yapısı  bir  sistemin  veya  eserin  mükemmel,  kusursuz,  değişmez  ve  değiştirilemez  olduğuna  inanmak  ve  söylemek   putperestliktir.   Eski  Firavunlar  zamanında da  böyleydi,  bugünküler zamanında da  böyledir.
 
►  Düşünme  ve muhakeme yetersiz olunca veya hiç olmayınca insanlar  yüzeysel,  duygusal,  akıl ve mantığa, hatta ahlaka  uymayan   algılara sahip olur ve bunlara göre kararlar alıp hareket ederler. Kolayca kandırılır, aldatılır ve kötü niyetlere alet olurlar.  Bu sebepten, düşünme ve akıl yürütmeyi küçümseyen, bunlara karşı çıkan, hatta yasaklayan her türlü oluşum, grup,  akım ve   topluluk  kötü niyetli ve insanları aldatıp sömürmeyi  amaçlayan  sapmış  gruplardır.
 
►  Düşünen  ve  düşüncesini  ifade  eden  insanlar ,  her  zaman,   baskıcı,  işgalci  rejimler   ve  halkı  sömürenler  tarafından  düşman  olarak  görülmüşler  ve  düşmanca  bir     muameleye  maruz   kalmışlardır.    Hiç  kimseye  zararı  olmayan,  sadece  düşüncelerini,  inançlarını   ifade  eden   aklı  selim  sahibi  insanların  “düşünce  suçu”  işledikleri,  “zararlı  fikirler”  yaydıkları   devlet  ve  rejim  düşmanı  oldukları   ileri  sürülerek  terörist  muamelesi  gördükleri, hapislerde  eziyet  çektikleri  hatta  idam  edildikleri  dahi  çok  görülmüştür.   Bunun  nedeni,  gerçek  ve  doğru kriterlere  sahip,   düşünen  insanların doğal  olarak   adalet,  sorgulama  ve  eleştirme  kabiliyetleri    olması,  aldanmamaları,  haksızlıklar  karşısında  susmamaları  ve  kötü  niyetli  istismarcıların  gerçek  yüzlerini  ortaya  çıkarmalarıdır.
►  Düşünen  insanlar da  bazen  yanılabilirler  ama   onların  araştırma,  kendilerini  ve başkalarını sorgulama    yetenekleri  vardır. Bugün  değilse  yarın  hakikati  görebilirler.   Düşünmeyenler  ise    her  zaman   karanlıkta  kalmaya  mahkumdurlar.

Mirzahan HIZAL